ҚРҰБ-ның өзекті деректері бойынша жеке тұлғалардың тартылған депозиттері бойынша орташа өлшемді мөлшерлемесі маусым айында 9,3% - дан жылдық 9,6% - ға дейін өсті, ал шетелдерде өзгерген жоқ және жылдық 1,2% - ды құрады, деп жазады afk.kz. Жыл басынан бергі теңгелік және долларлық салымдардың пайыздық мөлшерлемелері 0,1% - ға азайған. Сонымен қатар депозиттерді долларландыру деңгейі одан әрі өсті, шетел валютасындағы салымдардың үлесі шілдеде 41,6% - дан 44,6% - ға дейін өсті (жыл басынан бастап+0,2%).
Сондай-ақ осы айдан айдан бастап теңгедегі депозиттер бойынша ұсынылатын ең жоғары сыйақы мөлшерлемелері тоқсан сайын емес, ай сайын жаңартылады. ҚДКҚ-ы шекті сыйақы мөлшерлемесін есептеу кезінде екі мәннің біріне, яғни жинақ және мерзімді салымдар үшін орташа алынған нарықтық сыйақы мөлшерлемесіне және ҚРҰБ-ның мерзімсіз салымдарға арналған базалық мөлшерлемесіне сүйенетін болады. Осылайша, негізгі мөлшерлеменің кез келген өзгерістері мерзімді емес салымдар бойынша мөлшерлемелердің қозғалысын бірден көрсететін болады.
Естеріңізге сала кетейік, бұған дейін реттеуші инфляция бойынша мақсатқа жетудің негізгі тәуекелдерін іске асыру мүмкіндігі ұлғайған кезде биылғы жылдың соңына дейін базалық мөлшерлемені арттыруға дайындығын атап өтті.ҚҚҚ-ның өзекті сұрауына сәйкес, қаржы нарығының сарапшылары 9 қыркүйек, дүйсенбіде өтетін отырыста базалық мөлшерлеме өзгермейді деп отыр.
Есепті кезеңде банктердің теңгелік депозиттік өнімдер бойынша пайыздық мөлшерлемесі әртүрлі динамиканы көрсетті. Атап айтқанда, Kaspi, Сбербанк ЕБ, Forte, БЦК, АТФБанк, Еуразиялық, BankRBK, Нұрбанк, AltynBank, ВТБ Қазақстан ЕҰ, Альфа-Банк ЕБ және TengriBank-те мерзімді емес салымдар бойынша мөлшерлеменің 0,2-0,4% шамасында төмендегені байқалады. Сонымен бірге Халық банкі, БЦК, АТФ, Еуразиялық, BankRBK, Нұрбанк, AltynBank және TengriBank-те шұғыл және жинақтық салымдардың пайызы 0,1-1,0% шамасында өскені байқалады.
Мөлшерлемелердің бұл өзгерістері биылғы жылдың қыркүйек айына жеке тұлғалардың салымдары бойынша шекті мөлшерлемелерді бекіту туралы ҚДКҚ-ның шілде айындағы шешімін орындауға байланысты болып отыр. Сонымен қатар ҚДКҚ бүгін қазан айындағы мөлшерлемелерді белгіледі: яғни өзгерістер шұғыл және жинақ депозиттеріне ғана қатысты болады, олардың мөлшерлемелері мерзімділігіне байланысты әртүрлі бағытта 0,1-0,9% шамасында өзгереді.
1-кесте. Банктік депозиттер бойынша қазіргі мөлшерлемелер:
Дереккөз: 02.09.19 ж. жағдай бойынша ЕДБ ресми веб-ресурстары
Банктердің жеке тұлғаларға теңгемен берілген несиелерінің орташа сыйақы мөлшерлемесі шілде айында жылдық 17,3% - дан 18,9% - ға дейін өсті. Жыл басынан бері берілген несиелер бойынша мөлшерлемелер жылдық 17,2% - дан 1,7% - ға өсті. Осы кезеңде жылдық инфляция 0,2% - ға 5,5% - ға дейін өсті, ал ҚРҰБ базалық мөлшерлемелері 9,25% - дан 9,00% - ға дейін төмендеді.
ҚҚҚ-ы Халық банктің кейбір өнімдердін есепке алмағанда,есептік кезеңде банк несиелері бойынша нарықтық мөлшерлемелер өзгермегенін ба йқап отыр. іс жүзінде өзгерген жоқ. Осылайша, Халық банктің тұтынушылық несиелері енді жалақыны осы банктен алмайтын клиенттер үшін жылдық 19% (бұрын 27%), ипотекалық несиелер - жылдық 17,0% (бұрын 20%) және автокредит-жылдық 19,0% (бұрын 23,0%) сыйақы мөлшерлемесімен қолжетімді.
2-кесте. Банк несиелері бойынша қазіргі ең төменгі мөлшерлемелер:
Дереккөз: 02.09.19 ж. жағдай бойынша ЕДБ ресми веб-ресурстары
Өткен жылдың шілде айының басында "7-20-25. Әр отбасына жаңа үй сатып алу мүмкіндіктері. Тұрғын үй несиесін беру бағдарламасы іске асырыла бастады. Бағдарламаны іске асыру барысында (өткен жылдың шілдесінен бастап) 2019 жылғы 08 тамыздағы жағдай бойынша 112,7 млрд теңге сомасына қарыз беруге 9 813 өтінім мақұлданды. Сонымен бірге 2019 жылы қазақстандықтарға берілген тұрғын үй заемдарының жоспарланған көлемі 150,0 млрд теңгені құрайды (2018 жылы – 100 млрд. теңге).
3-кесте. Несие берудің мемлекеттік бағдарламалары:
Дереккөз: ДАМУ, ҚРҰБ
